Trong hoạt động xuất nhập khẩu, mã HS (HS Code) là yếu tố không thể thiếu để xác định chính xác loại hàng hóa và tính thuế. Vậy Mã HS là gì, tại sao nó lại quan trọng đến vậy và làm thế nào để tra cứu, phân loại chính xác nhất? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện, từ những khái niệm cơ bản đến hướng dẫn chi tiết từng bước để bạn có thể tự tin tra cứu và áp dụng mã HS hiệu quả nhất cho doanh nghiệp. Hãy cùng VAN-Logistic khám phá!
Mã HS là gì?
Mã HS là viết tắt của Hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa (Harmonized System of Nomenclature and Coding for Goods) được tiêu chuẩn hóa quốc tế về tên gọi và mã số, được sử dụng cho việc phân loại hàng hóa thương mại trên phạm vi toàn cầu. Hệ thống này được phát triển và duy trì bởi Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO), một tổ chức quốc tế gồm 183 quốc gia thành viên. Việt Nam gia nhập WCO vào năm 1993.
Về cơ bản, mã HS là một chuỗi các chữ số dùng để nhận diện và phân loại hàng hóa trong thương mại quốc tế. Mỗi sản phẩm khi lưu thông giữa các quốc gia đều được gán một mã HS cụ thể, giúp chuẩn hóa quy trình và ngôn ngữ trong giao dịch toàn cầu.
Tầm quan trọng của mã HS trong xuất nhập khẩu
- Xác định mức thuế (thuế nhập khẩu, VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt): Đây là vai trò quan trọng nhất của mã HS. Mỗi mã HS sẽ tương ứng với một biểu thuế cụ thể, quyết định số tiền thuế mà doanh nghiệp phải nộp khi nhập khẩu hoặc xuất khẩu hàng hóa. Sai mã HS đồng nghĩa với việc nộp sai thuế, dẫn đến hậu quả về tài chính và pháp lý.
- Kiểm soát chính sách quản lý hàng hóa
- Thống kê thương mại quốc tế
- Giải quyết tranh chấp thương mại
- Tạo sự minh bạch và chuẩn hóa: Mã HS cung cấp một “hệ thống quy chuẩn” cho tất cả các bên tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, từ nhà sản xuất, nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu đến đơn vị vận chuyển và cơ quan hải quan.
Việc xác định đúng mã HS không chỉ là tuân thủ quy định mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, rút ngắn thời gian thông quan và tránh mọi rủi ro không đáng có.
Cấu trúc của mã HS Code
Về nguyên tắc, hệ thống HS phân loại tất cả hàng hóa vào 97 Chương, từ Chương 01 đến Chương 97. Thực tế, Chương 77 không chứa bất kỳ mã HS nào và theo WCO thì Chương này được dành để “chứa đựng các sản phẩm được tạo ra trong tương lai”. Do đó, Danh mục HS hiện tại chỉ bao gồm các hàng hóa được sắp xếp vào 96 Chương.
Tại Việt Nam, mã HS được áp dụng theo Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam. Danh mục này được ban hành bởi Bộ Tài chính và được cập nhật theo từng thời kỳ.
>>>>> Nguồn tham khảo: Danh mục hàng hóa
Trên bình diện thống nhất quốc tế, bảng mã HS chỉ phân loại đến cấp độ 6 số, được chia thành 3 cấp độ:
- 2 chữ số đầu: Chương – Phân loại nhóm hàng hóa lớn
- 4 chữ số đầu: Nhóm – Phân loại chi tiết hơn trong chương
- 6 chữ số: Phân nhóm – Phân loại cụ thể nhất
Ví dụ: Gạo đã xát trắng được phân cấp trong HS
| Cấp HS | Mã số | Mô tả |
| Chương | 10 | Ngũ cốc |
| Nhóm | 10.06 | Lúa gạo |
| Phân nhóm | 10.06.30 | Gạo đã xát trắng |
Trên bình diện quốc gia, hàng hóa có thể được chi tiết hơn nữa ở cấp 8, 10 số. Tại Việt Nam sử dụng mã HS 8 chữ số gồm 6 chữ số quốc tế + 2 chữ số riêng (để phân loại riêng biệt phù hợp với thị trường trong nước).
Ví dụ: Mã HS 64039990
| Cấp HS | Mã số | Mô tả |
| Chương | 64 | Giày dép và bộ phận của giày dép |
| Nhóm | 03 | Giày có đế cao su, da hoặc da tổng hợp |
| Phân nhóm | 99 | Giày khác |
| Phân loại chi tiết | 90 | Giày da khác |
Cách tra cứu mã HS Code chính xác
Tra cứu trực tuyến trên website chính thức của Bộ Công thương:
- Truy cập: https://vntr.moit.gov.vn/search
- Nhập tên hàng hóa hoặc mã HS cần tra cứu
- Hệ thống sẽ hiển thị kết quả với đầy đủ thông tin: mã HS, tên hàng hóa, thuế suất, điều kiện nhập khẩu
Các tra cứu khác:
- Tra cứu Biểu thuế Xuất nhập khẩu 2025
- Thông tin từ Tổng cục Hải quan
- Tra cứu trên Phần mềm hỗ trợ kê khai C/O điện tử VAN-Logistic
Quy trình tra cứu mã HS từng bước:
Bước 1: Xác định tên hàng hóa, thành phần, công dụng, chất liệu, mẫu mã.
Bước 2: Tìm kiếm chương phù hợp.
Bước 3: Đọc chú giải phần/chương để loại trừ hoặc xác nhận.
Bước 4: Áp dụng 6 nguyên tắc phân loại.
Bước 5: Tra cứu các văn bản pháp luật liên quan (Thông tư, Nghị định, Công văn giải đáp vướng mắc của Hải quan).
Bước 6: Tham khảo ý kiến chuyên gia/Cơ quan Hải quan nếu phức tạp.
Mẹo tra cứu nhanh: Sử dụng từ khóa tiếng Anh, tìm kiếm theo mô tả sản phẩm.
Những lỗi thường gặp khi tra cứu mã HS và cách phòng tránh
- Lỗi: Tra cứu sai tên, sai công dụng, không đọc chú giải, bỏ qua các văn bản hướng dẫn.
- Hậu quả: Sai thuế, bị phạt hành chính, chậm thông quan, phát sinh chi phí.
- Cách phòng tránh: Nắm vững nguyên tắc, cập nhật văn bản, tham khảo ý kiến chuyên gia, đối chiếu nhiều nguồn.
Tại sao mã HS được khai trên Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) để hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định thương mại tự do (FTA) phải là mã HS của bên nhập khẩu
Theo quy định của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO), các quốc gia thành viên phải sử dụng và duy trì mã HS ở cấp độ 2, 4 và 6 chữ số thống nhất. Do đó, về cơ bản, mã HS cấp độ từ 2 đến 6 chữ số giữa các nước là giống nhau.
Tuy nhiên, WCO cũng cho phép các quốc gia thành viên tự thêm các chữ số (thành mã HS 8 chữ số, 10 chữ số) vào mã HS để:
- Phân loại hàng hóa một cách cụ thể và chi tiết hơn.
- Áp dụng mức thuế suất cụ thể cho từng loại hàng hóa ở cấp độ 8 và 10 chữ số.
Chính vì lý do này, mã HS của cùng một sản phẩm có thể khác nhau ở cấp độ 8 hoặc 10 chữ số giữa nước xuất khẩu và nước nhập khẩu.
Trong thủ tục xét xuất xứ để cho hưởng ưu đãi thuế quan theo các FTA, Cơ quan hải quan Bên nhập khẩu là người có quyền quyết định mã HS của sản phẩm nhập khẩu có phù hợp với thực tế hàng hóa hay không, có đáp ứng tiêu chí xuất xứ khai báo hay không để từ đó xem xét cho hưởng ưu đãi thuế quan của FTA khi hàng hóa đó nhập khẩu vào nước mình. Do vậy, mã HS khai trên C/O ưu đãi FTA phải là mã HS xác định theo quy định của Bên nhập khẩu thành viên FTA.
Việc tra cứu và áp dụng mã HS chính xác là bắt buộc để doanh nghiệp tối ưu chi phí thuế, tránh các khoản phạt không đáng có, đảm bảo tuân thủ pháp luật và thông quan hàng hóa nhanh chóng. Nắm vững cấu trúc, nguyên tắc và các bước tra cứu là chìa khóa để bạn tự tin hơn trên con đường kinh doanh quốc tế.
Dịch vụ hỗ trợ VAN-Logistic luôn sẵn sàng đồng hành, chia sẻ mọi kiến thức và liên tục cập nhật các thông tin mới nhất tại Thư viện của Phần mềm hỗ trợ kê khai C/O điện tử VAN-Logistic.
Hãy liên hệ với Dịch vụ hỗ trợ VAN-Logistic để được tư vấn và sử dụng trải nghiệm miễn phí Phần mềm hỗ trợ kê khai C/O VAN-Logistic!
Liên hệ để nhận tư vấn miễn phí!
Hotline: 1900 23 23 03
Website: https://vuhai.co
Email: support@vuhai.co
Zalo OA: VAN-Logistic hỗ trợ C/O
Facebook Fanpage: VAN-Logistic hỗ trợ C/O
